عکاسی در سایه - نکاتی برای عکاسی در سایه

عکاسی در سایه - نکاتی برای عکاسی در سایه             
حتما میدانید که وقتی سوژه عکاسی شما به اندازه کافی نور نخورد سیاه میشود. این مسئله بسیاری از اوقات باعث از بین رفتن سوژه و عدم دستیابی به نتیجه دلخواه میگردد. اما گاهی اوقات قضیه کاملا برعکس است. گاهی اوقات هنگامی که زمینه تصویر روشن است و سوژه اصلی ما در نور کمی واقع شده است، میتوانیم به گونهایی عکس بگیریم که سایه سوژه در زمینه روشن دیده شود. در چنین حالتی سوژه توسط زمینهای سیاهرنگ با خطوط کاملا مشخص از زمینه جدا میشود. به این روش عکاسی، Silhouette Photography یا عکاسی سایه میگویند.
عکاسی سایه روشی فوقالعاده برای القاء بار دراماتیکی، اسرارآمیز و عاطفی محیط، به بیننده است. به همین دلیل است که تصاویری اینگونه، به خوبی در خاطر بیننده نقش میبندند و علیرغم سادگی در طرح و رنگآمیزی محدودی که دارند، به خوبی میتوانند بیشتر از یک عکس تمام رنگی و کامل از همان صحنه تاثیرگذار باشند.
استراتژی اصلی عکاسی سایه این است که از یک سوژه (یا شکلی که میخواهید در تصویر به رنگ سیاه دیده شود) در مقابل یک منبع نوری شدید عکس بگیرید. البته در چنین حالتی باید دوربینتان را وادار کنید که به جای خودسوژه، نورسنجی را بر اساس روشنترین بخش کادر تنظیم نماید. یعنی بر روی نقطهای از زمینه و نه روی سوژه اصلی. در این صورت سوژه کاملا سیاه رنگ یا حداقل بسیار تیرهرنگ میشود.
آموزشهای زیادی برای تعریف چگونگی انجام این کار وجود دارد که اغلب آنها آموزشهای پایهای هستند و تنظیمات دوربین و غیره را به شما یاد میدهند. بسیاری از شما نیز با روشهای انجام این کار آشنا هستید و احتمالا تاب حال عکسهای زیادی با این روش گرفته اید. اما ما میخواهیم ترفندهای جالبی را برای این کار به شما یاد بدهیم که احتمالا نتیجه کارتان را زیباتر میکنند، یا حداقل با سرعت بیشتری به نتیجه دلخواهتان میرسید.

یک سوژه مشخص پیدا کنید
تقریبا هر اشیایی را میتوان به سایه تبدیل کرد. اما برخی اشیاء بهتر از اشیاء دیگر هستند. سعی کنید سوژهای را انتخاب کنید که از نظر ظاهری دارای محیطی دقیق و مشخص باشد. زیرا در حالت سایه دار تصویر به صورت کاملا دو بعدی توسط خطوط لبه دار محیط آن دیده و شناخته میشود. سایه ها نمیتوانند رنگی باشند، بنابراین تنالیته و بافت تصویر کاملا از بین میرود تا جذابتر شوند. پس نیاز است که سوژه شما بدون بافت و رنگ نیز قابل تشخیص باشند.
فلاش دوربینتان را خاموش کنید
اگر دوربینتان را در حالت خودکار بگذارید، احتمالا سعی میکند فلاش دوربین را برای جبران نوردهی و از بین بردن سایه، روشن کند. اساسا شما به کمترین نور ممکن در جلوی سوژه نیاز دارید. بنابراین لازم است که قبل از زدن شاتر حتما فلاش دوربینتان را خاموش کنید.
نورسنجی درستی انجام دهید
وقتی بحث نوردهی سوژه پیش میآید لازم است چیزهای زیادی از آنچه که درباره قوانین عکاسی و نورسنجی و غیره یاد گرفته اید را دور بریزید و کمی خودتان را به نادانی بزنید! به جای اینکه جلوی سوژه را روشن کنید، باید مطمئن شوید که در پشت سوژهتان نور به مراتب بیشتر و فراوانتر از جلوی سوژه است. به زبان ساده، شما باید به جای جلوی سوژه، پشت سوژهتان را نوردهی کنید. نور کافی برای عکاسی در چنین حالتی معمولا توسط خورشید یا نوربازتابش توسط خورشید تامین میشود. یعنی سوژه باید پشت به نور خورشید یا پنجرهای باشد که نور از آن میتابد. اما اصولا هر منبع نورانی دیگری به شرط دارا بودن نور کافی میتواند جای خورشید را بگیرد.
کادربندی به روشی دیگر
سعی کنید به گونه ایی کادربندی کنید که سوژه در جلو و زمینه نورانی دورتادور پشت آن را پر کند. آسمانی روشن و بدون ابر یکی از زمینه های خوب برای کار است. همچنین در هنگام کادربندی سوژه را به گونهای قرار دهید که زمینه روشن در پشت سر آن آزاد و مشخص باشد. سعی کنید در چنین حالتی سوژه همه کادر را پر نکند تا فضا برای ساخت و تجسم آن باز باشد.
سوژه را مشخص کنید
اگر در کادری که در حال عکاسی هستید دو یا چند سوژه کنار هم هستند که قرار است به سایه تبدیل شوند، سعی کنید آنها را از هم جدا نگاه دارید. به عنوان مثال میخواهید تصویری از یک شخص را در کنار یک درخت به صورت سایه عکاسی کنید. در این حالت سعی کنید شخص را در جایی از کادر قرار دهید که در جلوی درخت قرار نگیرد یا حتی به درخت تکیه ندهد. زیرا با این کار هر دوی آنها در هم ادغام شده و یک تصویر واحد را ایجاد میکنند و بیننده را گیج میکند که این دیگر چه شکلی است!
همچنین وقتی کادربندی میکنید، باید دقت کنید که بهتر است پروفایلی از شخص مورد نظر را ارائه دهید. به عنوان مثال شما باید لبههای بینی، لبها، چانه و تصویری از اندامها را نمایش دهید تا بتوان تشخیص داد که سایه موجود در کادر یک انسان است. بنابراین سعی کنید همیشه بهترین زاویه برای نمایش جزئیات سوژه را پیدا کنید.
عکاسی در حالت خودکار
اغلب دوربینهای امروزی دارای وضعیتهای نوردهی خودکار هوشمندی هستند که میتوانند در شرایطی که درحال عکاسی از سایهها هستید، با نوردهی مصنوعی به سوژه، آن را تا حد امکان روشن کنند. (مثل قابلیت D-Lighting) مشکل اینجاست که این دوربینها آنقدر هوشمندند که میتوانند سوژه شما را کاملا از تاریکی خارج کنند و این دقیقا مغایر نتیجهای است که شما میخواهید از دوربینتان حاصل کنید. اغلب دوربینها با نیمه فشردن دکمه شاتر بلافاصله محیط اطراف را سنجیده و تنظیمات دوربین را بر اساس شرایط محیط تغییر میدهند (و البته در همان زمان فوکوس هم میکنند). در اغلب دوربینهای دیجیتال با استفاده از این تکنیک به یک عکس سایهای میرسید. زیرا در حالت خودکار معمولا نورسنجی دوربین در حالت تمام کادر قرار دارد و دوربین نور پشت زمینه را به عنوان حالت متوسط نور در نظر گرفته و به همین علت هر آنچه که تاریکتر از آن است در تصویر سیاه میشود.
اما برخی از دوربینهای دیجیتال دارای وضعیتهای نورسنجی نقطهای (Spot) و مرکزی (Center) نیز هستند که همانطور که از نام آنها برمیآید، به جای نورسنجی از همه محیط تنها یک نقطه یا حداکثر مرکز کادر را مورد نورسنجی قرار میدهند. در این حالت اگر منبع نور در محدوده نورسنجی دوربین قرار نگیرد، دوربین سعی میکند نور عکس را براساس آنچه که در مرکز یا نقطه نورسنجی قرار دارد تنظیم کند که احتمالا سوژه شما در این نقاط قرار دارد.به همین دلیل این نقاط به جای تاریک شدن، روشنتر شده و زمینه پشت کاملا سفید میشود. اگر این اتفاق پیش آمد،سعی کنید قبل از فوکوس کردن روی سوژه، کادر را طوری نگاه دارید که روشنایی پشت، بخش عمدهای از تصویر را پر کند و بعد از نورسنجی (بدون رها کردن دکمه شاتر) کادرتان را جابجا کنید.

عکاسی در حالت دستی
اگر استفاده از روش خودکار جواب نمیدهد و به دلایلی دوست دارید که خودتان کنترل دوربینتان را در دست بگیرید، احتمالا باید به سراغ تنظیمات دستی دوربینتان بروید. خوبی دنیای عکاسی دیجیتال این است که میتوانید آنقدر با تنظیمات مختلف دوربینتان عکس بگیرید تا به نتیجهای که مطابق میلتان است برسید.
یک روش ساده برای استفاده از تنظیمات دستی دوربینتان این است که ابتدا روی حالت خودکار نورسنجی کنید و ببینید که دوربینتان چه سرعت شاتر و دهانه دیافراگمی را به شما پیشنهاد میدهد. بعد اگر در حالت خودکار، مثلا سوژهتان خیلی روشن بود، (و فرضا قصد دارید آن را تاریکتر کنید) میتوانید در حالت دستی سرعت شاتر دوربینتان را تا چند گام سریعتر کنید و تاثیر آن را روی عکس ببینید. همچنین میتوانید با استفاده از قابلیت Bracketing دوربینتان (عکاسی پیدرپی با تنظیمات نوردهی متفاوت) چند عکس با نور مختلف از یک صحنه ثبت کنید و بهترین آنها را انتخاب کنید.
فوکوس کردن
در اغلب موارد لازم است سوژهای که به صورت سایه دار ثبت میشود به صورت کامل و واضح دیده شود. زیرا در غیر این صورت احتمال اینکه در تصویر به درستی تشخیص داده نشود. با این اوصاف احتمالا اجرای ترفند چهارمی کمی برایتان مشکل میشود. زیرا ممکن است کادربندیتان طوری باشد که محل فوکوس کردن دوربین روی سوژه قرار نگیرد و در عوض روی زمینه نورانی بیفتد که فوکوس کردن روی آن کاملا اشتباه است. برای این کادر دو استراتژی مختلف به کمکتان میآید. اول اینکه میتوانید از فوکوس دستی دوربینتان استفاده کنید. یعنی آن را از حالت خودکار خارج کرده و قبل از اینکه نورسنجی کنید روی سوژه فوکوس کنید.
دومی این است که دیافراگم دوربینتان را روی بستهترین حالت قرار دهید تا عمق میدان تصویرتان زیاد شود. برای این کار باید از اعداد بزرگتر دیافراگم مثل 8 ، 11 ، 16 و غیره استفاده کنید.با این کار پیش زمینه و پس زمینه تصویر واضحتر میشوند و ضمنا نور کمتری هم وارد دوربین میشود که برای عکاسی از سایه ها کاملا موجه است.
هرچند گفته میشود برای عکاسی از سایه ها باید تا جایی که میتوانید سایه تیره و کامل ایجاد کنید، اما نور داشتن بخشهایی از سوژه موجب بعد دادن و عمق بخشیدن به آن میشود. در چنین حالتی استفاده از Bracketing دوربین بسیار موثر است. زیرا میتوانید بخشهایی از تصاویر را روی هم منطبق کرده و تصویر بهتری ایجاد کنید.

امیدواریم با استفاده از این ترفندها بتوانید عکسهای زیبایی بگیرید