آیا باید از فیلتر UV بر روی لنز استفاده کنیم ?

آیا باید از فیلتر UV بر روی لنز استفاده کنیم ?

اکثر عکاسان کم و بیش دائمی از فیلترهای UV روی لنز های خود استفاده می کنند . خیلی های دیگر استفاده نمی کنند . کدامیک کار درست را انجام می دهد ? آیا باید فیلترهای  UV ( یا فیلتر های محافظ شفاف ) را برای همه لنزهایمان خریداری کنیم ?

این سوال در میان عکاسان بسیار بحث برانگیز است و در فروم های DPREVIEW بحث ها و گفتگو های طولانی درباره این موضوع مطرح می شود . تنها چیزی که برای اطمینان می توانیم بگوییم این است که هیچ جواب قطعی وجود ندارد . در این مقاله ، تلاش خواهیم کرد نقطه نظرمان را توضیح دهیم و استدلال هایی برای استفاده کردن و استفاده نکردن از فیلتر های UV را مطرح کنیم . بسیاری از این استدلال ها درباره  فیلترهای محافظ شفاف نیز بکار می روند .

من فرض می کنم که کیفیت اپتیکال فیلتر UV شبیه به المان های استفاده شده درخود لنز باشد . این فرض معمولا برای فیلتر های چند پوششه از سازندگان معتبر صحیح است ، اما در مورد فیلتر های ارزانتر ممکن است صحیح نباشد .

فیلتر از ورود نور UV  جلوگیری و هاله آبی را از عکس های گرفته شده در موقعیت های آفتابی بسیار روشن حذف می کند

این استدلال برای دوربین های دیجیتال مدرن کاملا نادرست است . استفاده از فیلتر UVاغلب برای دوربین های فیلم قدیمی لازم بود زیرا فیلم بینهایت به نور حساس بود . هرچند ، سنسور های دیجیتال عموما نسبت به UV حساس نیستند ، ولی مشکلات به اندازه دوربین های قدیمی نمود پیدا نمی کند .

من چند نمونه مشاهده کرده ام که برای برخی لنز ها ، یک فیلتر UV می تواند حاشیه های بنفش ایجاد شده به علت خطای رنگ طولی را کاهش دهد . حاشیه های بنفش خطای رنگ طولی فقط در شرایط خاص رخ می دهند و اینطور نیست که با حاشیه های رنگی ایجاد شده به علت خطای رنگ عرضی ، مغشوش شوند.

نظر شخصی من این است که این تاثیرات تقریبا همیشه ناچیز هستند و دلیل محکمی برای استفاده همیشگی از فیلتر های UV با دوربین های دیجیتال نیست .

فیلتر از لنز محافظت می کند

به دو نوع محافظت که در ذیل آمده توجه کنید .

اولا ، محافظت در برابر آسیب های ایجاد شده به علت کابرد خشن یا افتادن لنز / دوربین-

من تردید دارم که کسی مطالعه علمی مناسب با این زمینه انجام داده باشد اما تجربه شخصی نشان می دهد که یک حادثه بد که به فیلتر آسیب برساند ممکن است به لنز نیز آسیب بزند . من نمونه ای که نشان دهد حضور یک فیلتر شانس آسیب جدی به لنز را کاهش داده باشد ، ندیده ام  .

دوما ، محافظت در برابر غبار ، کثیفی ، لکه و خراش روی المان جلویی لنز-

نصب فیلتر روی لنز ، مسلما از المان جلویی لنز در برابر غبار ، کثیفی ، لکه و خراش محافظت می کند . برتری با کدام است ?

فیلتر صاف است و براحتی برداشته می شود ، که تمیز کردن آن را خیلی راحت می کند . همچنین ، اگر خراشیده شود یا طوری کثیف شود که تمیز کردن آن امکان پذیر نباشد ، هزینه جایگزین کردن آن بسیار کمتر از لنز است .

از طرف دیگر ، بسیاری از عکاسان اعتقاد دارند که لنز غالبا نیاز به تمیز کردن ندارد و شانس خراشیدگی لنز بسیار کم است ، بنابر این بهتر است پولتان را پس انداز کرده و بدون فیلتر عکاسی کنید .

فیلتر موجب کاهش کیفیت عکس می شود

از لحاظ تئوری صحیح است ( بجز در موارد نادر که لنز ها اختصاصا برای استفاده با فیلتر طراحی شده باشند ) . هرچند ، بنظر می رسد کیفیت عکس از دست رفته  خیلی کم باشد و از اینرو سوالی که پیش می آید : آیا از دست دادن کیفیت عکس برای من مهم است ?

در پاسخ به این سوال ، جنبه های مختلفی از کیفیت عکس را باید مد نظر قرار داد :

درخشندگی و محوی عکس ها

من عبارت درخشندگی را به معنی پوشش سرتاسری عکس ( یا بخشی از عکس ) به علت نورهای سرگردان استفاده کردم  . درحالیکه عکس های  محو عکس های ثانویه از منابع نور خیلی روشن ، معمولا خارج از فوکوس ، هستند و گاهی اوقات خطای رنگی و آستیگماتیسم را بخوبی نشان می دهند .

هر دو تصویر درخشنده و محو بعلت بازتابهای ناخواسته یا پراکندگی از سطوح بی پوشش بین لنز و بدنه دوربین ایجاد می شوند .  لنزهای مدرن فعلی دارای بیشتر از 15 المان می باشند و اضافه کردن یک المان ( فیلتر ) ، به نظر نمی رسد تغییر آنچنانی در کیفیت عکس ایجاد کند .

من هرگزنمونه متقاعد کننده ای را مشاهده نکرده ام که نشان دهد حضور یک فیلتر با کیفیت ، درخشندگی را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد .

هر چند ، موقعیت های خاصی وجود دارند که در آنها حضور فیلتر موجب ایجاد عکس های محو می شود . با برخی از لنز ها ، هنگامی که در نوردهی کامل استفاده می شوند ، نور منعکس شده از سنسورکه به سمت لنز باز می گردد ممکن است از صفحه پشتی فیلتر به داخل دوربین منعکس شود و در جهت مخالف محور اپتیکال ، عکس محو ایجاد کند . عکس های محو نورهای خیلی روشن ، اغلب در شات هایی که در شب با لنز خیلی سریع و در نوردهی کامل و با حضور فیلتر گرفته شده باشند ، قابل رویت هستند .

دقت کنید که درخشندگی قابل توجهی در نزدیکی نورافکن ها ایجاد شده که در هر دو عکس به یک اندازه است . نورافکن های متمایل به  سمت چپ درخشندگی قویتری ایجاد کرده اند که برای هر دو عکس می تواند به عنوان یک ایراد تلقی شود . همچنین  فاصله خود نور افکن ها و تیرگی مایل به ارغوانی که جرثقیل در سمت چپ عکس را کاملا احاطه کرده ، در کیفیت عکس بی تاثیر نیست .

اتلاف نور

من هرگز نمونه متقاعد کننده ای مشاهده نکرده ام که یک فیلتر UV با کیفیت موجب اتلاف نور قابل ملاحظه ای بشود . در واقع ، انتظار نمی رود فیلتر به عنوان یک المان شیشه ای اضافی تلقی شود. بیشتر لنز های مدرن در حال حاضر حداقل 7 المان دارند در حالی که برخی از آنها دو برابر یا بیشتر نیز دارند .

اتلاف رزولوشن

بعلاوه ، من هرگز نمونه متقاعد کننده ای مشاهده نکرده ام که فیلتر با کیفیت تاثیری روی لنزهای معمولی داشته باشد . فیلتر های با کیفیت از لحاظ اپتیکالی باید سطح کاملا صافی داشته باشند که درمسیراشعه های نور عبور کننده از لنز ، مزاحمت ایجاد نکند . اگرکوچکترین نوسان در همواری لنز وجود داشته باشد ( مثلا استفاده از یک فیلتر خیلی ارزان) ، تاثیر قابل توجهی روی نقطه تلفوتو لنز خواهد داشت . 

جمع بندی

ارزیابی من از مستندات این است که هیچ اجباری در استفاده کردن یا نکردن از فیلتر وجود ندارد ، مگر در موقعیت های خیلی خاص و هنگامی که برای جلوگیری از ایجاد عکس های محو در فوکوس ، بهتر است از فیلتر استفاده نشود .

شخصا ، برای همه لنزهایم یک فیلتر UV دارم و فقط در موقعیت های خیلی خاص که می دانم ممکن است موجب ایجاد عکس های محو شود ، آنها را حذف می کنم . دلیل اصلی من برای استفاده از فیلتر ها این است که من دوست دارم لنزهایم را خیلی تمیز نگه دارم و احساس مطمئن تری در تمیز کردن فیلتر نسبت تمیز کردن سطح لنز دارم  .

تاثیر لنز ( یا فیلتر ) کثیف

در مقایسه عکس های گرفته شده با فیلتر و بدون فیلتر ، چیزی که درتست ها توجه من را به خود جلب کرد این بود که حتی یک لنز کمی کثیف گاها تاثیر قابل توجهی روی عکس می گذارد . این حالت فقط در شرایط با نور خیلی زیاد اتفاق می افتد ،مثلا هنگامی که خورشید می درخشد و در محدوده فریم عکس یا خیلی نزدیک به آن قرار دارد . تحت چنین شرایطی ، نور پراکنده شده توسط ذرات غبار روی المان جلویی لنز یا فیلتر ، می تواند بطور قابل توجهی نور سرگردان روی عکس را افزایش دهد .

عموما نیاز به نگرانی در مورد غبار کم روی لنز (یا فیلتر )  نیست . در شرایط معمول غبار روی المان جلویی لنز به هیچ وجه تاثیر قابل توجهی ندارد . اما ، اگر در نور خورشید یا در نورهای خیلی روشن دیگر عکاسی می کنید ، بهتر است ابتدا لنز ( یا فیلتر ) خود را تمیز کنید .