قسمتهای مختلف دوربین

قسمتهای مختلف دوربین

در دنیای عکاسی و فیلم‌برداری، دوربین‌ها به عنوان ابزارهای اصلی برای ثبت تصاویر و ویدیوهای با کیفیت عمل می‌کنند. هر دوربین، چه حرفه‌ای و چه آماتور، از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش خاصی در فرآیند عکاسی و فیلم‌برداری ایفا می‌کنند. درک عملکرد این اجزا به شما کمک می‌کند تا از قابلیت‌های دوربین خود بهره‌برداری بهتری داشته باشید و مهارت‌های عکاسی و فیلم‌برداری خود را بهبود ببخشید.

1) چشمی یا منظره یاب

خیلی از دوربینهای کمپکت دیجیتال و آنالوگ دارای پنجره کوچکی هستند که فرد عکاس می تواند با دیدن از میان آن کادر و اجزا درون آن ، عکس خود را مشخص نماید.

این پنجره کوچک که به چشمی یا منظره یاب دوربین معروف است معمولا" در کنار لنز قرار دارد. چیزی که به عنوان تصویر از درون چشمی دوربین مشاهده می کنید ، تصویری تقریبی از نظر کادر یا عکس نهایی است. اختلاف در تصویر چشمی و تصویر نهایی به خطای پارالکس معروف است.

زمانیکه مسئله کادر دقیق سوژه مهم باشد، مثل عکاسی کلوزآپ، صفحه LCD دوربین دیجیتال کمک بزرگی در این مسئله است ، چرا که گیرنده نوری دقیقا" آن چیزی را که می بینید، عکس خواهد گرفت.
شما می توانید منطقه فوکوس را با نشانه گرفتن دوربین به طرف سوژه طوری انجام دهید که مستطیل منطقه فوکوس در نقطه ای از عکس واقع شود که می خواهید فوکوس را روی آن انجام دهید. تکمه شاتر را مقدار کمی به پایین فشار دهید ، دوربین در این حالت فاصله تا سوژه را اندازه می گیرد و لنز را فوکوس می کند. در حالتیکه تکمه شاتر کماکان تا نیمه به پایین فشار داده شده است، کادرعکس خود را هم انتخاب می کنید.

2) صفحه LCD

فقط در دوربینهای عکاسی دیجیتال وجود دارد. این نوع چشمی با همکاری لنز دوربین، کادری که در عکس ظاهر خواهد شد را نشان می دهد. با استفاده از صفحه LCD می توان نه تنها متدی را که در بالا در مورد آن شرح دادیم (یعنی فوکوس کردن) را انجام دهید ، بلكه می توانید ببینید که عکس چگونه خواهد افتاد و مثلا" عکس چقدر روشن و یا تیره ظاهر خواهد شد. روی صفحه LCD معمولا" اطلاعات مربوط به تنظیماتی که در هنگام گرفته شدن عکس استفاده خواهند شد، مثل شاتر و اندازه دیافراگم هم نمایش داده می شوند.

در یک دوربین تک لنزی انعکاسی تصویری که درون چشمی آن مشاهده می شود، از درون لنز و یک سری آینه عبور می کند تا به پنجره چشمی در پشت دوربین می رسد. از این رو چشمی این گونه دوربینها ، کادر عکس را دقیقا" نشان داده و بعضی مواقع هم اطلاعات دیگر ، مثل سرعت شاتر و دیافراگم را در آن می توان مشاهده کرد.

3) شاتر (Shutter)

اندازه سرعت بر حسب ثانیه یا کسری از ثانیه بیان می شود. این اندازه معمولا" همراه با درجه باز بودن دیافراگم بیان می شود تا مقدار مشخص نوری که گیرنده نوری باید دریافت کند را مشخص کند. اما از این اندازه برای تاثیر حرکت در عکس هم استفاده می شود.

برای سرعتهای شاتر طولانی تر از ثانیه و جهت احتراز از لرزش دست، باید از سه پایه و یا سایر وسایل ثابت نگهداشتن دوربین استفاده کنید. حتی اگر همه کارها به طور اتوماتیک در دوربین شما انجام می شود، باز هم بهتر است که قبل از گرفتن عکس کنترلی در مورد سرعت شاتر بکنید تا بدانید که عکس شما با چه سرعتی گرفته می شود.

4) دیافراگم (Aperture)

دیافراگم اغلب در لنز جای دارد. اندازه باز بودن دیافراگم همراه با سرعت شاتر، مقدار نوری که به گیرنده نوری می رسد را تنظیم می کنند. رقم پایین تر در دیافراگم به معنی بازتر بودن دیافراگم است. برای هر پله یا گامی که دیافراگم کاهش پیدا می کند ( یعنی رقم ها افزایش پیدا می کنند) مقدار نوری که به داخل دوربین راه پیدا می کند، نصف می شود. دیافراگم 8/2 دو برابر دیافراگم 4 نور به داخل دوربین وارد می کند.


اندازه دیافراگم بازتر (رقمهای کوچک تر) همچنین باعث می شود تا عمق میدان عکس کاهش پیدا کند. این بدین معنی است که تصویر فقط در محدوده کمی به صورت واضح دیده خواهد شد و قبل و بعد از این منطقه، تصویر سوژه تار خواهد بود. عمق میدان کمتر را می توان در موارد مشخصی به کار برد ، مثلا" زمانی که عکس شخصی را می خواهیم از پس زمینه متحرک آن جدا کنیم.

5) لنز (Lens)

در یک دوربین قطع کوچک که از فیلم mm 36×24 استفاده می کند، یک لنز mm 50 لنزی نرمال به حساب می آید. این لنز نه تصویر را بزرگتر و نه کوچکتر می کند. لنزی که باعث می شود موضوع عکس بزرگتر شود به لنز تله مشهور است که فاصله کانونی آن بیشتر از mm 50 است و اگر موضوع عکس کوچکتر از اندازه طبیعی آن شود، آن لنز ، لنزی واید است. لنزهای با فاصله کانونی متغیر به لنز زوم مشهور هستند.


در لنز نرمال، فاصله کانونی برابر اندازه قطر کادر نگاتیو است. دوربین دیجیتال دارای گیرنده نوری یا سنسوری است که اندازه آن خیلی کوچکتر از قطع یک فیلم است. از این رو لنز نرمال در دوربین دیجیتال کوچکتر از لنز نرمال در دوربینهای سنتی قطع کوچک است. فاصله کانونی لنز، معمولا" در دوربینهای دیجیتال معادل فاصله کانونی لنزهای دوربینهای قطع کوچک در نظر گرفته می شود.


زوم دیجیتال : دوربینهای دیجیتال دارای هر دو نوع زوم اپتیک و دیجیتال هستند. زوم دیجیتال به معنی این است که دوربین به طریق الکترونیکی و دیجیتالی یک تصویر را بزرگ می کند. اما در این حالت عکس نمی تواند دارای اطلاعاتی بیشتر از آن چیزی که زوم اپتیک عرضه می کند ، باشد. از این رو کیفیت زوم دیجیتال بسیار پایین تر از زوم معادل اپتیک است. جهت بزرگ کردن یک عکس می توانید از یک نرم افزار تصویری ، بعد از برداشتن عکس استفاده کنید.

6) فلاش

حتی دوربینهای کوچک و ساده هم، امروزه مجهز به فلاش هستند. میدان روشن کردن فلاشهای ثابت روی دوربینها محدود است ( بین 5/0 تا 3 متر ، جهت اطلاع دقیق به دفترچه دوربین خود مراجعه کنید) اما این فلاش برای فاصله های کم و کوتاه در یک محیط سربسته کفایت می کند.


کاهش خطر قرمزی چشم: فلاش ها معمولا" روی یک دوربین کوچک در کنار لنز قرار گرفته اند. اگر کسی که عکس او گرفته می شود، مستقیما" به دوربین نگاه کند، نور فلاش منعکس شده از برخورد به سرخرگهای شبکیه چشم باعث قرمز شدن چشم فرد در عکس خواهد شد که پدیده چشم قرمز مشهور است. برای مقابله با بروز این پدیده ، فلاش می تواند قبل از گرفتن عکس، نوری از خود بیرون بدهد ، در این هنگام به دلیل نور بیشتر، مردمک چشم خود را جمع می کند و سپس فلاش زده می شود. از این رو یک فاصله و وقفه ای بین هنگامیکه شاتر فشارداده می شود و زمانیکه عکس گرفته می شود، بوجود می آید. در این فاصله ، ممکن است مدل عکاسی شما خسته شود و قیافه دیگری به خود بگیرد که در عکس ظاهر شود.

از آنجایی که اکثر نرم افزار های تصحیح عکس دارای ابزارهایی برای تصحیح قرمزی چشم هستند، پس فلاشهای تاخیری شاید دارای امتیاز منفی بیشتری باشند و مشکلات بیشتری تولید کنند.

7) سنسور دوربین (Camera Sensor):

سنسور دوربین یکی از اجزای اصلی و حیاتی در دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری است که نقش کلیدی در تبدیل نور به تصویر دیجیتال ایفا می‌کند. 

وظیفه سنسور دوربین

سنسور دوربین، نوری که از طریق لنز وارد دوربین می‌شود را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند. این سیگنال‌ها سپس به داده‌های تصویری تبدیل شده و در کارت حافظه ذخیره می‌شوند. به عبارت دیگر، سنسور به عنوان چشم دوربین عمل می‌کند و کیفیت تصویر نهایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

انواع سنسورها

1. سنسور CMOS (Complementary Metal-Oxide-Semiconductor):

   - ویژگی‌ها: مصرف انرژی کمتر و سرعت پردازش بالا. این سنسورها معمولاً در دوربین‌های مدرن یافت می‌شوند.

   - کاربرد: مناسب برای انواع مختلف عکاسی و فیلم‌برداری.

2. سنسور CCD (Charge-Coupled Device):

   - ویژگی‌ها: کیفیت تصویر بالا و حساسیت بیشتر به نور، اما مصرف انرژی بالاتر و پردازش کندتر نسبت به CMOS.

   - کاربرد: بیشتر در دوربین‌های حرفه‌ای و علمی استفاده می‌شود.

فاکتورهای مهم در سنسور دوربین

- اندازه سنسور: سنسورهای بزرگ‌تر معمولاً کیفیت تصویر بهتری را در شرایط نوری کم فراهم می‌آورند. اندازه‌های رایج شامل سنسورهای APS-C، فول فریم و 1 اینچ هستند.

- رزولوشن: اندازه سنسور به همراه تعداد پیکسل‌های آن، کیفیت و وضوح تصویر را تعیین می‌کند. اندازه‌های رایج شامل 20 مگاپیکسل، 24 مگاپیکسل و بیشتر هستند.

نمونه‌های مشهور سنسورهای دوربین

- سنسور 1 اینچ: به کار رفته در دوربین سونی ZV-1، برای عکاسی و فیلم‌برداری در شرایط نوری مختلف مناسب است.

- سنسور فول فریم: در دوربین‌های حرفه‌ای مانند سونی A7R IV، برای عکاسی با کیفیت بالا و کمترین نویز.

8) ISO (حساسیت سنسور):

ISO به میزان حساسیت سنسور دوربین به نور اشاره دارد. این تنظیمات به شما امکان می‌دهند تا شرایط نوری مختلف را برای عکاسی و فیلم‌برداری تنظیم کنید.

تأثیر ISO بر تصاویر

ISO پایین (مانند 100 یا 200):

ویژگی‌ها: تصاویر با کیفیت بالا و نویز کم. مناسب برای شرایط نوری خوب.

کاربرد: عکاسی در روز روشن یا در استودیو با نور کافی.

ISO بالا (مانند 1600، 3200 و بالاتر):

ویژگی‌ها: افزایش حساسیت به نور، اما ممکن است منجر به نویز یا دانه‌دار شدن تصویر شود.

کاربرد: عکاسی در شرایط نوری ضعیف یا شب، اما باید به مدیریت نویز تصویر توجه کرد.

تنظیم ISO در دوربین

- حالت خودکار ISO: دوربین به طور خودکار ISO را بر اساس شرایط نوری تنظیم می‌کند.

- حالت دستی ISO: به شما این امکان را می‌دهد که مقدار ISO را به صورت دستی تنظیم کنید و بر روی میزان نوردهی کنترل بیشتری داشته باشید.

نمونه‌های رایج ISO در دوربین‌ها

- ISO 100: برای عکاسی در فضای باز در نور خورشید مناسب است.

- ISO 800: برای عکاسی در شرایط نوری متوسط مانند داخل خانه با نور کم.

-ISO 3200 و بالاتر: برای عکاسی در شب یا در شرایط نوری بسیار کم.

9) میکروفون و جک‌های صدا (Microphone and Audio Jacks):

میکروفون و جک‌های صدا اجزای مهمی برای ضبط صدا در فیلم‌برداری هستند. این اجزا به شما کمک می‌کنند تا صدای با کیفیت را برای ویدیوهای خود ضبط کنید.

انواع میکروفون‌ها

1. میکروفون داخلی:

ویژگی‌ها: معمولاً به صورت پیش‌فرض در دوربین‌ها وجود دارد و برای ضبط صدا مناسب برای استفاده‌های عمومی است.

محدودیت‌ها: ممکن است کیفیت صدا به اندازه میکروفون‌های خارجی نباشد و ممکن است صداهای محیطی را ضبط کند.

2.میکروفون‌های خارجی:

ویژگی‌ها: کیفیت صدای بهتری ارائه می‌دهند و انواع مختلفی از جمله میکروفون‌های شاتگان، لاوالیر و استریو وجود دارد.

کاربرد: برای فیلم‌برداری حرفه‌ای و ضبط صداهای خاص، استفاده از میکروفون‌های خارجی توصیه می‌شود.

جک‌های صدا

جک 3.5 میلی‌متری: برای اتصال میکروفون‌های خارجی و هدفون‌ها به دوربین‌ها استفاده می‌شود. این جک‌ها به شما امکان می‌دهند تا صدای ورودی و خروجی را کنترل کنید.

جک XLR: در دوربین‌های حرفه‌ای‌تر برای اتصال میکروفون‌های حرفه‌ای و تجهیزات صوتی پیشرفته‌تر استفاده می‌شود.

10) باتری و حافظه (Battery and Memory Card):

باتری و کارت حافظه از اجزای اساسی هر دوربین هستند که به شما امکان می‌دهند تا عکس‌ها و ویدیوها را ذخیره کرده و دوربین را به مدت زمان مورد نیاز برای عکاسی یا فیلم‌برداری روشن نگه دارید.

باتری دوربین

وظیفه: تأمین انرژی برای کارکردهای مختلف دوربین از جمله ثبت تصاویر، فیلم‌برداری و استفاده از صفحه نمایش.

مدت زمان: عمر باتری به مدل دوربین و نوع استفاده شما بستگی دارد. دوربین‌های مختلف باتری‌های با ظرفیت‌های مختلفی دارند که می‌توانند از 200 تا 800 عکس با یک بار شارژ دوام بیاورند.

انواع باتری‌ها

باتری‌های لیتیوم-یون: رایج‌ترین نوع باتری‌های دوربین که به دلیل عمر طولانی و قابلیت شارژ مجدد محبوب هستند.

باتری‌های AA: کمتر در دوربین‌های حرفه‌ای استفاده می‌شود و بیشتر در دوربین‌های آماتور و دوربین‌های استفاده روزمره کاربرد دارند.

کارت حافظه

ذخیره‌سازی عکس‌ها و ویدیوها. کارت‌های حافظه با ظرفیت‌های مختلف از 16 گیگابایت تا چندین ترابایت وجود دارند.

انواع کارت حافظه:

SD (Secure Digital): رایج‌ترین نوع کارت حافظه برای دوربین‌های دیجیتال.

CF (CompactFlash): برای دوربین‌های حرفه‌ای با عملکرد بالا استفاده می‌شود.

XQD: برای دوربین‌های حرفه‌ای با نیاز به سرعت بالای انتقال داده. 

اهمیت شناخت اجزای دوربین

شناخت اجزای مختلف دوربین و درک عملکرد آن‌ها، به شما کمک می‌کند تا با استفاده بهینه از هر قسمت، بهترین نتایج را در عکاسی و فیلم‌برداری به دست آورید. با درک نحوه کارکرد این اجزا و ارتباط آن‌ها با یکدیگر، می‌توانید تنظیمات دوربین را بهتر مدیریت کنید و به عنوان یک عکاس یا فیلم‌ساز حرفه‌ای، تجربه‌ی بهتری از کار با دوربین‌های خود داشته باشید.

در این مقاله، با بررسی دقیق‌تر هر یک از این اجزا، به شما کمک خواهیم کرد تا با ویژگی‌ها و عملکرد‌های مختلف دوربین‌های عکاسی آشنا شوید و بهترین روش‌ها برای استفاده از آن‌ها را بیاموزید.